Yemek borusu kanseri nedir?
Yemek borusu kanseri boğazınızdan midenize kadar uzanan uzun, içi boş bir boru olan özofagusta meydana gelen kanserdir . Yemek borusu (özofagus), yuttuğunuz gıdayı boğazınızın arkasından mideye, sindirilmek üzere taşımaya yardımcı olur.
Yemek borusu kanseri genellikle yemek borusunun içini döşeyen hücrelerde başlar. Yemek borusu kanseri yemek borusunun herhangi bir yerinde meydana gelebilir. Erkekler yemek borusu kanserine kadınlardan daha sık yakalanır.
Yemek borusu kanseri dünya genelinde altıncı en yaygın kanserden ölüm sebebidir. Farklı coğrafik yerleşimlerde görülme oranları farklılık gösterir. Bazı bölgelerde, yemek borusu kanseri vakalarının daha yüksek oranda olması, tütün ve alkol kullanımına veya belirli beslenme alışkanlıklarına ve obeziteye atfedilebilir.
Yemek borusu (özofagus) kanseri belirtileri nelerdir?
Yemek borusu kanserinin bulgu ve belirtileri aşağıdakileri içerir:
- Yutkunma güçlüğü (disfaji)
- İstemsiz kilo kaybı
- Göğüs ağrısı, göğüste basınç veya yanma
- Kötüleyen hazımsızlık veya mide yanması
- Öksürme veya ses kısıklığı
Erken yemek borusu kanseri tipik olarak bulgu veya belirti göstermez.
Ne zaman doktora görünmeli?
Sizi endişelendiren herhangi bir ısrarcı işaret veya belirtiniz varsa, doktorunuzdan randevu alın.
Kronik asit reflüsü nedeniyle yemek borusu kanseri riskinizi artıran kanser gelişimi öncesi bir durum olan Barrett özofagusu sizde tespit edilirse, durumunuzun kötüleştiğini işaret edebilecek bulgu ve belirtilerin neler olduğunu doktorunuza sorun.
Yemek borusu kanseri taraması, kolayca tanımlanabilen diğer yüksek riskli grupların bulunmaması nedeniyle Barrett özofagusu olan hastalar hariç rutin olarak yapılmaz. Barrett özofagusunuz varsa, doktorunuzla taramanın fayda ve zararlarını tartışın.
Yemek borusu (özofagus) kanseri nedenleri nelerdir?
Yemek borusu kanserine yol açan etmenler tam olarak anlaşılabilmiş değildir.
Yemek borusu kanseri, yemek borunuzdaki hücrelerin DNA’larında hatalar (mutasyonlar) gelişmesi sonucu oluşur. Hatalar hücrelerin kontrolsüzce büyümesine ve bölünmesine sebep olur. Biriken anormal hücreler yemek borusuna yakın yapıları istila etmek ve vücudun diğer bölgelerine yayılmak üzere büyüyebilen bir tümör oluştururlar.
Yemek borusu (özofagus) kanseri risk faktörleri nelerdir?
Yemek borunuzun kronik irritasyonunun yemek borusu kanserine neden olan değişikliklere katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Yemek borusu hücrelerinde tahrişe neden olan faktörler ve yemek borusu kanseri riskinizi arttıran faktörler şunlardır:
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD)
- Sigara kullanma
- Yemek borusu hücrelerinde kanser gelişimi öncesi değişiklikler (Barrett özofagusu) olması,
- Obezite
- Alkol kullanma
- Safra reflüsü olmak,
- Gevşemeyen bir özefageal sfinkter nedeniyle yutma zorluğu (akalazya)
- Sürekli olarak çok sıcak sıvıları içme alışkanlığına sahip olma
- Yeteri kadar meyve ve sebze yememe
- Göğüs veya üst karın bölgesinden radyasyon tedavisi görme
Yemek borusu (özofagus) kanseri komplikasyonları nelerdir?
Yemek borusu kanseri ilerledikçe aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir:
- Özofagus obstrüksiyonu. Kanser, yiyecek ve sıvıların yemek borusunuzdan geçmesini zorlaştırabilir veya imkânsız hale getirebilir.
- Ağrı. İlerlemiş yemek borusu kanseri ağrı verebilir.
- Yemek borusunda kanama. Yemek borusu kanseri kanamaya neden olabilir. Kanama genellikle kademeli olsa da, bazen ani ve şiddetli olabilir.
Yemek borusu (özofagus) kanserine karşı alınabilecek önlemler nelerdir?
Yemek borusu kanseri riskinizi azaltmak için önlemler alabilirsiniz. Örneğin:
- Sigarayı bırakın. Eğer sigara içiyorsanız, bırakma stratejileri hakkında doktorunuzla konuşun. Sigarayı bırakmanıza yardımcı olacak ilaçlar ve danışmanlık hizmetleri mevcuttur. Eğer sigara kullanmıyorsanız başlamayın.
- Alkol kullanıyorsanız ölçülü kullanın. Alkol kullanmayı seçerseniz, bunu ölçülü olarak yapın. Sağlıklı yetişkinler için bu, her yaştan kadın ve 65 yaşından büyük erkeklerde günde bir kadeh içki, 65 yaş ve altındaki erkekler ise günde iki kadeh içki içmek anlamına gelir.
- Daha fazla meyve ve sebze yiyin. Beslenme şeklinize çeşitli renkli sebze ve meyve ekleyin.
- Sağlıklı bir kilo idame ettirin. Fazla kilolu veya obezseniz, kilo vermenize yardımcı olacak stratejiler hakkında doktorunuzla konuşun. Haftada yarım veya 1 kilo olmak üzere düzenli ve yavaş kilo vermeyi hedefleyin.
Yemek borusu (özofagus) kanseri tanı yöntemleri nelerdir?
Endoskopi :
Yemek borusu kanseri tanısını koymak için kullanılan testler ve işlemler aşağıdakileri içerir:
- Özofagusunuzu incelemek için bir skop kullanmak (endoskopi). Endoskopi sırasında doktorunuz boğazınızdan yemek borunuzun içine bir video lensi (video endoskop) ile donatılmış esnek bir boru geçirir. Endoskop kullanarak, doktorunuz kanser veya irritasyon bölgelerine bakıp yemek borunuzu muayene eder.
- Test için doku örneği toplama (biyopsi). Doktorunuz şüpheli dokunun bir örneğini (biyopsi) almak için boğazınızdan yemek borunuza inen özel bir skop (endoskop) kullanabilir. Doku örneği kanser hücrelerini bulmak için laboratuvara gönderilir.
Yemek borusu (özofagus) kanserinin türleri nelerdir?
Yemek borusu kanseri, ilgili hücrelerin türüne göre sınıflandırılır. Sizde belirlenen yemek borusu kanseri türü tedavi seçeneklerinizi belirlemede yol gösterir. Yemek borusu kanseri türleri içerisinde aşağıdakiler yer alır:
- Adenokarsinom: Özofagusun mukus salgılayan bezlerini oluşturan hücrelerde başlar. Adenokarsinom sıklıkla yemek borusunun aşağı kısmında oluşur. Adenokarsinom dünyada en sık görülen yemek borusu kanseri formudur ve öncelikli olarak beyaz erkekleri etkiler.
- Skuamöz hücre karsinomu: Skuamöz hücreler, yemek borusunun yüzeyini döşeyen düz, ince hücrelerdir. Skuamöz hücre karsinomu en sık yemek borusunun üst ve orta kısmında oluşur. Skuamöz hücre karsinomu dünya genelinde en yaygın yemek borusu kanseridir.
- Diğer nadir türler. Bazı nadir yemek borusu kanseri formları arasında küçük hücreli karsinom, sarkoma, lenfoma, melanoma ve koryokarsinom bulunur.
Yemek borusu (özofagus) kanseri kanserinin yayılımının (evresinin) belirlenmesi nasıl yapılır?
Yemek borusu kanserinizin olduğunun teyit edilmesinden sonra, doktorunuz kanserin lenf düğümlerine ve vücudunuzun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için ek testler önerebilir.
Testler aşağıdakileri içerebilir:
- Endoskopik ultrason (EUS)
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Pozitron emisyon tomografisi (PET)
Doktorunuz, kanserinize bir evre koymak için bu işlemlerden gelen bilgileri kullanır. Yemek borusu kanseri evreleri, 0’dan IV’e kadar olan Roma rakamlarıyla gösterilir; en düşük evreler, kanserin küçük olduğunu ve sadece yemek borusunun yüzeysel katmanlarını etkilediğini gösterir. Evre IV vücudun diğer bölgelerine yayılmış ileri evre kanseri belirtir.
Kanser evreleme sistemi gelişmeye devam etmekte ve doktorlar kanser teşhis ve tedavisini geliştirdikçe daha karmaşık hale gelmektedir. Doktorunuz sizin için doğru olan tedavileri seçmek için kanser evresini kullanır.
Yemek borusu (özofagus) kanseri tedavi seçenekleri nelerdir?
Yemek borusu kanseri için hangi tedavileri alacağınız kanserinizde rol oynayan hücrelerin türüne, kanserinizin evresine, genel sağlığınıza ve tedavi tercihlerinize dayanır.
Cerrahi Müdahale
Yemek borusu kanseri ameliyatı
Kanseri ortadan kaldırmak için cerrahi müdahale tek başına veya diğer tedavilerle birlikte uygulanabilir. Yemek borusu kanserini tedavi etmek için yapılan ameliyatlar aşağıdakileri içerir:
- Çok küçük tümörleri almak için cerrahi. Kanseriniz çok küçükse, özofagusun yüzeysel tabakalarıyla sınırlıysa ve yayılmamışsa, cerrahınız kanseri ve onu çevreleyen sağlıklı doku sınırını almayı önerebilir. Ameliyat, boğazınızdan geçerek yemek borusuna inen bir endoskop kullanılarak yapılabilir.
- Özofagusun bir bölümünü çıkarmak için cerrahi (özofajektomi). Özofajektomi esnasında, cerrahınız özofagusunuzun tümör içeren bölümünü, midenizin üst kısmının bir bölümünü ve yakındaki lenf bezlerini alır. Kalan yemek borusu midenize tekrar bağlanır. Genellikle bu mideyi kalan yemek borusuyla birleştirmek için yukarı çekerek yapılır.
- Özofagusunuzun bir kısmını ve midenizin üst kısmını çıkarmak için cerrahi (özofajogastrektomi). Özofajogastrektomi sırasında, cerrahınız özofagusunuzun bir kısmını, yakındaki lenf düğümleri ve midenizin büyük bir bölümünü çıkarır. Midenizin geri kalanı yukarı çekilir ve özofagusunuza yeniden bağlanır. Gerekliyse, kolonunuzun bir parçası ikisini bağlamada kullanılır.
Yemek borusu kanseri ameliyatı, kalan özofagusun mideye tekrar bağlandığı bölgeden enfeksiyon, kanama ve sızıntı gibi ciddi komplikasyon riski taşır.
Özofagusunuzu çıkarma ameliyatı, açık ameliyatla büyük kesiler kullanarak veya cildinizdeki birkaç küçük kesiden girilerek özel cerrahi aletler (laparoskopik olarak) ile yapılabilir Ameliyatınızın nasıl yapıldığı kişisel durumunuza ve cerrahınızın süreci nasıl yönettiğine bağlıdır.
Yemek borusu (özofagus) kanseri komplikasyonlar için tedaviler
Özofagal stent
Özofagus obstrüksiyonu ve yutkunma zorluğu (disfaji) tedavileri aşağıdakileri içerebilir:
- Özofajial obstrüksiyonu rahatlatma. Yemek borusu kanseri özofagusunuzu daraltmışsa, cerrah yemek borusunu açık tutmak için bir metal boru (stent) yerleştirmek için bir endoskop ve özel aletler kullanabilir. Diğer seçenekler arasında ameliyat, radyoterapi, kemoterapi, lazer tedavisi ve fotodinamik terapi sayılabilir.
- Beslenmeyi sağlamak. Yutma problemi yaşamanız veya yemek borusu ameliyatı geçirmeniz durumunda doktorunuz bir beslenme tüpü önerebilir. Besleme tüpü, yemek borunuza kanser tedavisinden sonra iyileşmeye vakit verecek şekilde besinlerin doğrudan karnınıza veya ince bağırsağınıza iletilmesini sağlar.
Kemoterapi
Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kimyasalları kullanan bir ilaç tedavisidir. Kemoterapi ilaçları tipik olarak yemek borusu kanserli kişilerde ameliyattan önce (neoadjuvan) veya sonrasında (adjuvan) kullanılır. Kemoterapi radyasyon tedavisiyle de birleştirilebilir (kemoradyoterapi). Yemek borusunun ötesine yayılmış ilerlemiş kanserli insanlarda, yemek borusu (özofagus) kanserinde kemoterapi kanserin yol açtığı bulgu ve belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olmak için tek başına da kullanılabilir.
Yaşadığınız kemoterapi yan etkileri aldığınız kemoterapi ilaçlarına bağlıdır. Kemoterapi hakkında daha fazla bilgi almak için “Kemoterapi Nedir?” sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Radyasyon tedavisi
Bu tedavi türünde kanser hücrelerini öldürmek için güçlü enerji X ışını demetlerini kullanılır. Radyasyon vücudunuzun dışındaki bir makineden gelip kanseri ışınlarla hedef alır (eksternal beam radyoterapi, EBRT). Veya, daha az yaygın olarak, radyasyon vücudunuzdaki kanserin yanına ve vücudunuzun içine yerleştirilir (brakiterapi).
Radyasyon tedavisi çoğunlukla yemek borusu kanseri olan kişilerde kemoterapi ile birleştirilir. Genellikle cerrahiden önce, ara sıra ise ameliyattan sonra kullanılır. Radyasyon tedavisi, ileri evre yemek borusu kanserinin bir tümörün gıdanın mideye geçmesini engelleyecek kadar büyümesi gibi komplikasyonlarını gidermek için de kullanılır. Tedavi iki ila altı haftalık bir süre içinde günlük radyasyon tedavileri olarak sürebilir.
Radyasyonun yemek borusuna yan etkileri, güneş yanığı benzeri cilt reaksiyonları, ağrılı ya da zor yutkunma ve akciğerler ve kalp gibi yakın organlara kazara zarar vermesini içerir.
Radyokemoterapi
Kemoterapi ve radyasyon terapisinin birleştirilmesi, her iki tedavinin de etkinliğini artırabilir. Kemoradyoterapi aldığınız tek tedavi olabilir veya cerrahi müdahaleden önce kullanılabilir. Ancak, kemoterapi ve radyasyon tedavilerinin birleştirilmesi, yan etki yaşama olasılığınızı ve yan etkilerin ciddiyetini arttırır.
