Sarkom yumuşak doku kanseri nedir?
Sarkom vücudunuzun çeşitli yerlerinde oluşabilecek bir kanser türüdür.
Sarkom, kemiklerde veya yumuşak dokuda (bağ doku da denir) başlayan geniş bir kanser grubunun genel isimlendirmesidir. Yumuşak doku sarkomu vücudun diğer kısımlarını bağlayan, destekleyen ve çevreleyen dokularda şekillenir. Bu dokulara kas, yağ, kan damarları, sinirler, tendonlar ve eklemlerin iç yüzleri dahildir.
Sarkom yumuşak doku kanseri türleri nelerdir?
70’den fazla sarkom türü vardır. Sarkomun tedavisi türüne, konumuna ve diğer faktörlere göre farklılık gösterir.
Başlıca yumuşak doku kanseri türleri anjiosarkom, kondrosarkom, dermatofibrosarkoma protuberans, desmoplastik küçük yuvarlak hücreli tümörler, epiteloid sarkom, ewing sarkom, gastrointestinal stromal tümör (GIST), kaposi sarkomu, leiomyosarkom, liposarkom, kötü huylu çevresel sinir kılıfı tümörleri, myxofibrosarkom, osteosarkom, pleomorfik sarkom, rhabdomyosarkom, yumuşak doku sarkomu, soliter fibröz sarkom, sinovial sarkom, andiferansiye pleomorfik sarkom olarak sayılabilir.
Yumuşak doku kanseri belirtileri nelerdir?
Sarkom yumuşak doku kanseri belirti ve bulguları şunlardır:
- Ciltte ağrılı veya ağrısız, hissedilebilen şişlik
- Kemik ağrısı
- Ufak bir yaralanma ile hatta yaralanma olmaksızın beklenmedik kemik kırıkları
- Karın ağrısı
- Kilo kaybı
Yumuşak doku kanseri sebepleri nelerdir?
Birçok sarkomda neyin sebep olduğu net değildir.
Genellikle hücre içindeki DNA’da değişiklikler (mutasyon) olduğunda kanser oluşur. Hücre içindeki DNA’da çok sayıda bireysel gen paketlenmiştir, her biri hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen bilgiler -büyüme ve bölünme gibi- içerir.
Mutasyonlar hücrelere kontrol dışı büyüyüp bölünmelerini ve normal hücrelerin ölmesi gereken zamanda yaşamlarına devam etmelerini söyleyebilir. Eğer bu gerçekleşirse biriken anormal hücreler bir tümör şeklini alabilir. Hücreler ayrılabilir ve vücudun diğer kısımlarına yayılabilir (metastaz).
Yumuşak doku kanserinde risk faktörleri nelerdir?
Sarkom riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
- Kalıtsal sendromlar. Kanser riskini artıran bazı sendromlar ebeveynlerden çocuklara geçebilir. Sarkom riskini artıran sendromlara örnek olarak “ailesel retinoblastoma” ve “tip 1 nörofibromatosis” verilebilir.
- Kanser tedavisi için radyoterapi almak. Kanser tedavisinde radyoterapi almak sonrasında sarkom gelişimi riskini artırır.
- Kronik şişlik (lenfödem). Lenfödem, lenfatik sistem tıkandığında veya hasar gördüğünde oluşan lenf sıvısı dolumunun sebep olduğu şişliktir. Anjiosarkom olarak adlandırılan bir sarkom türünün riskini artırır.
- Kimyasal maruziyeti. Bazı endüstriyel kimyasallar ve herbisitler gibi belli kimyasallar karaciğeri etkileyen sarkom riskini artırabilir.
- Viruslar ile temas. İnsan Herpes Virusu 8 olarak adlandırılan virüs, bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde Kaposi sarkomu görülme riskini artırabilir.
Sarkom yumuşak doku kanseri tanı yöntemleri nelerdir?
Sarkom tanısında ve evresinin belirlenmesinde kullanılan test ve yöntemler:
- Fizik muayene. Doktorunuz belirtilerinizi daha iyi anlamak ve tanıya yardımcı olacak diğer ipuçlarını araştırmak üzere fizik muayene yapacaktır.
- Görüntüleme yöntemleri. Hangi görüntüleme yöntemlerinin size uygun olduğu, durumunuza göre değişecektir. X-ray gibi bazı yöntemler kemik sorunlarını görmekte daha iyidir. MRI gibi yöntemler bağ doku sorunlarını görmede daha iyidir. Diğer görüntüleme yöntemleri ultrason, BT, kemik taraması ve pozitron emisyon tomografisi (PET) olabilir.
- Test amaçlı doku örneği çıkarmak (biyopsi). Biyopsi, laboratuvar testi için şüpheli dokudan bir parça alınması işlemidir. İleri laboratuvar testleri hücrelerin kanserli olup olmadığını ve hangi kanser türünü temsil ettiğini belirleyebilir. Testler ayrıca en iyi tedaviyi seçmekte yardımcı olacak bilgileri de ortaya çıkarabilir.
Biyopsi örneğinin nasıl alınacağı özel durumuza göre değişir. Cildi geçen bir iğne ile çıkarılabileceği gibi bir operasyon ile kesilerek de çıkarılabilir. Bazen biyopsi kanserin çıkarılması amaçlı yapılan cerrahi esnasında yapılabilir.
Doktorunuz sarkom tanısı koyduğunda kanserin yayılmasına dair izler aramak üzere ek testler önerebilir.
Sarkom yumuşak doku kanserleri tedavi yöntemleri nelerdir?
Sarkom genellikle kanserin cerrahi çıkarılması ile tedavi edilir. Diğer tedaviler cerrahi öncesi veya sonrasında kullanılabilir. Sizin için hangi tedavinin en iyi olduğu sarkomun türüne, konumuna, hücrelerinin ne kadar agresif olduğuna ve vücudun diğer kısımlarına yayılıp yayılmadığına göre değişiklik gösterir.
Sarkom tedavisi şunları içerebilir:
- Sarkom cerrahisinde amaç tüm kanser hücrelerini çıkarmaktır. Bazen tüm kanseri çıkarmak için bir kol veya bacağın ampütasyonu gerekir ancak cerrahlar mümkün olduğunca uzuvların fonksiyonunu korumaya çalışırlar. Bazen tüm kanser, sinirler veya organlar gibi önemli yapılara zarar vermeden çıkarılamaz. Böyle durumlarda cerrah, kanserin mümkün olan en çoğunu çıkarmaya çalışır.
- Radyoterapi kanser hücrelerini öldürmek için X-Ray veya proton gibi yüksek enerjili ışınları kullanır. Radyasyon vücudunuzun etrafında dönerek enerji ışınlarını yönelten bir makineden gelebilir (eksternal radyoterapi) veya geçici olarak vücudunuzda konumlandırılabilir (brakiterapi).Bazen radyasyon kanserin çıkarılması amaçlı cerrahi sırasında verilebilir (intraoperatif radyasyon).
- Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek üzere kimyasalları kullanan bir ilaç tedavisidir. Bazı sarkom türlerinin kemoterapiye yanıtı diğerlerinden iyidir.
- Hedeflenmiş tedavi. Hedeflenmiş tedavi, kanser hücrelerindeki özel zayıflıklara saldıran ilaçları kullanan bir tedavidir. Doktorunuz sarkom hücrelerinizin tedaviye yanıt verme olasılığını test edebilir.
- İmmünoterapi. İmmünoterapi, kanserle savaşmak için bağışıklık sisteminizi kullanan bir ilaç tedavisidir. Vücudunuzun hastalıklar ile savaşan bağışıklık sistemi kanser hücreleri ile savaşmaz çünkü kanserli hücreler bağışıklık sisteminizi körleştiren proteinler üretirler. İmmünoterapi ilaçları bu sürecin zıttına çalışır.
- Ablasyon terapisi. Ablasyon tedavisi kanser hücrelerine ısıtmak için elektrik, dondurmak için çok soğuk sıvı uygulayarak yok eder veya hücreleri hasarlamak için yüksek frekanslı ultrason dalgaları kullanır.