Gırtlak Kanseri

Gırtlak (larenks) kanseri nedir?

Gırtlak  (Larenks) boğazınızın hemen altında bulunur. Gırtlak kıkırdaktan yapılmıştır ve konuştuğunuzda ses çıkarmak üzere titreşen ses tellerini içerir.

Bu bölgede gelişen, kanserler gırtlak veya larenks kanseri olarak adlandırılır.

Gırtlak (larenks) kanseri belirtileri nelerdir?

Gırtlak kanserinin bulguları ve belirtileri aşağıdakileri içerebilir:

• Öksürük
• Ses kısıklığı veya anlaşılır şekilde konuşamama gibi ses değişiklikleri
• Yutkunma güçlüğü
• Kulak ağrısı
• İyileşmeyen yumru ya da yara
• Gırtlak ağrısı
• Kilo kaybı

Ne zaman doktora görünmelisiniz?

Herhangi bir ısrarcı yeni belirti ve bulguyu fark ederseniz, doktorunuzdan randevu alın. Gırtlak kanserinin çoğu belirtisi kansere özgü olmadığından doktorunuzun önce daha yaygın görülen diğer nedenleri araştırması olasıdır.

Gırtlak (larenks) kanseri nedenleri nelerdir?

Gırtlak kanseri, gırtlağınızdaki hücreler genetik mutasyon geliştirdiğinde oluşur. Bu mutasyonlar hücrelerin kontrolsüz büyümesine ve normalde sağlıklı hücreler öldükten sonra da yaşamaya devam etmelerine yol açar. Biriken hücreler gırtlak bölgesinde bir tümör oluşturabilirler.

Gırtlak kanserine sebep olan mutasyona neyin sebep olduğu net olarak bilinmemektedir. Ancak doktorunuz riskinizi artırabilecek etmenleri belirleyecektir.

Gırtlak (larenks) kanseri türleri nelerdir?

Gırtlak, gırtlağın hemen altında bulunan ses kutusuyla yakın bağlantılıdır.

• Hipofarenks kanseri (laringofaringeal kanser),gırtlağınızın alt kısmında, yemek borusu ve soluk borusunun hemen üstünde olan hipofarinkste (laringofarenks) başlar.
• Glottis kanserises tellerinde başlar.
• Supraglottik kanserlarenksin üst kısmında başlar ve yiyeceklerin soluk borunuza kaçmasını engelleyen kıkırdak parçası olan epiglotisi etkileyen kanseri içerir.
• Subglottik kansergırtlağınızın alt kısmında, ses tellerinin altında başlar.

Gırtlak (larenks) kanseri risk faktörleri nelerdir?

Gırtlak kanserini riskini artıran faktörler aşağıdakileri içerir:

• Sigara içilmesini ve tütün çiğnenmesini içeren tütün kullanımı,
• Aşırı alkol kullanımı,
• Human papilloma virüsü (HPV) olarak adlandırılan cinsel yolla bulaşan bir virüs,
• Meyve ve sebze yer almayan diyet
• Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH)

Gırtlak (larenks) kanserine karşı hangi önlemler alınabilir?

Gırtlak kanserinin oluşmasını önlediği kanıtlanmış bir yol yoktur. Ancak, gırtlak kanseri riskinizi azaltmak için:

• Sigarayı bırakabilir veya sigara içmeye başlamazsınız. İçiyorsanız, bırakmalısınız. Eğer sigara içmiyorsanız, başlamayın. Sigarayı bırakmak zor olabilir, bu sebeple yardım alın. Doktorunuz, ilaçlar, nikotin replasman ürünleri ve danışmanlık gibi birçok sigara bırakma stratejisinin faydalarını ve risklerini size anlatabilir.
• Alkolü hiç değilse ölçülü için. Alkol almayı seçerseniz, aşırıya kaçmayın. Bu, sağlıklı yetişkinler açısından 65 yaşının üzerindeki tüm erkekler ve her yaştaki kadınlar için günde bir içki ve 65 yaş ve daha küçük yaştaki erkekler için günde en fazla iki içki anlamına gelir.
• Meyve ve sebzelerle dolu sağlıklı bir diyet seçin.Meyve ve sebzelerde bulunan vitamin ve antioksidanlar gırtlak kanseri riskinizi azaltabilirler. Çeşitli renkli meyve ve sebzeleri yiyin.
• Kendinizi HPV’den koruyun.Bazı gırtlak kanserlerine cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan human papilloma virüsünün (HPV) neden olduğu düşünülmektedir. Cinsel partner sayınızı sınırlandırarak ve her cinsel ilişkide prezervatif kullanarak HPV riskinizi azaltabilirsiniz. Ayrıca, erkek çocuklar, kız çocuklar ve genç kadınlar ve erkekler için mevcut olan HPV aşısını da düşünün.

Gırtlak (larenks) kanseri tanısı nasıl yapılır?

Gırtlak kanseri tanısını koymak için doktorunuz aşağıdakileri önerebilir:

• Gırtlağınıza daha yakından bakmak için bir skopi cihazı kullanma.Doktorunuz, endoskopi adı verilen bir işlem sırasında gırtlağınıza yakından bakmak için özel bir ışıklı skopi cihazını (endoskop) kullanabilir. Endoskopun ucundaki küçük kamera, görüntüleri doktorunuzun gırtlağınızdaki anormallik belirtileri için izlediği bir video ekranına aktarır.

Diğer bir türdeki skopi cihazı (laringoskop) da gırtlağınıza yerleştirilebilir. Doktorunuzun ses tellerinizi incelemesine yardımcı olmak için bir büyütme merceği kullanır. Bu işleme “laringoskopi” adı verilir.

• İncelenmek üzere bir doku örneği alınması.Bir endoskopi veya laringoskopi sırasında anormallikler belirlenirse, doktorunuz bir doku örneği (biyopsi) almak amacıyla cerrahi aletleri skopi cihazının içerisinden geçirebilir. Bu örnek test için laboratuara gönderilir. Doktorunuz ayrıca ince iğne aspirasyonu adı verilen bir tekniği kullanarak şişmiş lenf nodundan bir örnek alınmasını da isteyebilir.
• Görüntüleme testleri.Röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisini (PET) içeren görüntüleme testleri, doktorunuzun, kanserin gırtlağınızın veya gırtlağınızın yüzeyinin ötesindeki yayılımını belirlemesine yardımcı olabilirler.

Gırtlak (larenks) kanserinin yayılımı (evresi) nasıl belirlenir?

Gırtlak kanseri teşhis edildikten sonra, bir sonraki adım kanserin yayılımının (evresinin) belirlenmesidir. Hastalığın evresinin bilinmesi tedavi seçeneklerinizin belirlenmesine yardımcı olur.

Kanserin evreleri I’den IV’e kadar Roma rakamlarıyla ifade edilir. Her bir gırtlak kanseri alt tipinin her evre için özel kriterleri vardır. Genelde, evre I gırtlak kanseri, gırtlakın bir bölgesine sınırlı daha küçük bir tümörü ifade eder. Sonraki evreler, evre IV en ileri evre olmak üzere, daha ilerlemiş kanseri belirtir.

Gırtlak (larenks) kanseri tedavi seçenekleri nelerdir?

Tedavi seçenekleriniz, gırtlak kanserinizin yeri ve evresi, dâhil olan hücre tipi, genel sağlık durumunuz ve kişisel tercihleriniz gibi pek çok faktöre dayanmaktadır. Seçeneklerinizden her birinin faydalarını ve risklerini doktorunuzla görüşün. Sizin için hangi tedavilerin uygun olacağını birlikte belirleyebilirsiniz.

Radyasyon tedavisi

Radyasyon terapisi, kanser hücrelerine radyasyon vererek ölmelerine yol açmak için X-ışınları ve protonlar gibi kaynaklardan elde edilen yüksek enerjili ışınları kullanır.

Radyasyon terapisi vücudunuzun dışındaki büyük bir makineyle uygulanabilir (harici ışın radyasyonu) veya radyasyon terapisi vücudunuzun içine kanserin (brakiterapi) yakınına yerleştirilebilen küçük radyoaktif maddeler ve tellerle verilebilir.

Radyasyon tedavisi, erken evre gırtlak kanserleri için gerekli tek tedavi olabilir. Daha ileri evre gırtlak kanserlerindeyse radyasyon terapisi kemoterapi veya cerrahi ile birleştirilebilir. Çok ileri evre gırtlak kanserlerinde, radyasyon tedavisi, bulgu ve belirtileri hafifletmek ve sizi daha rahatlatmak için kullanılabilir.

Cerrahi

Gırtlak kanserinizi tedavi etmek için düşünebileceğiniz cerrahi işlem türleri, kanserinizin yerine ve evresine bağlıdır. Mevcut seçenekler içerisinde aşağıdakiler yer alır:

• Erken evre gırtlak kanseri için cerrahi.Gırtlak yüzeyi veya ses telleri ile sınırlı olan gırtlak kanseri, endoskopik cerrahi ile tedavi edilebilir. Doktorunuz gırtlağınıza içi boş bir endoskop yerleştirebilir ve daha sonra özel cerrahi aletler veya bir lazeri bunun içerisinden ilerletir. Bu cerrahi aletleri kullanan doktorunuz çok yüzeysel kanserleri kazıyarak veya keserek çıkarabilir veya lazer kullanması durumunda kanseri buharlaştırabilir.
• Gırtlağın tamamının veya bir kısmının çıkarıldığı cerrahi.Daha küçük tümörler için, doktorunuz gırtlağınızın kanserden etkilenen kısmını çıkararak gırtlağın mümkün olan en fazla kısmını geride bırakır. Doktorunuz normal konuşma, yutkunma ve nefes alma yeteneğinizi koruyabilir.

Neden cerrahi müdahale

Daha büyük ve daha geniş bir alana yayılan tümörlerde, tüm gırtlağın alınması gerekebilir. Soluk borunuz daha sonra nefes almanızı sağlamak için gırtlağınızdaki bir deliğe (stoma) bağlanır (trakeotomi). Tüm larenksiniz alınmışsa, yeniden konuşabilmenizi sağlamak için birkaç seçeneğiniz vardır. Gırtlağınız olmadan konuşmayı öğrenmek için bir konuşma patoloğu ile çalışabilirsiniz.

• Gırtlağın bir kısmının alındığı cerrahi (farinjektomi).Daha küçük gırtlak kanserleri, ameliyat sırasında gırtlağınızın sadece küçük bölümlerinin alınmasını gerektirebilir. Çıkarılan parçalar, yiyecekleri normal şekilde yutmanıza imkan tanımak için yeniden yapılabilir.
• Kanserli lenf düğümlerinin çıkarıldığı cerrahi (boyun diseksiyonu).Eğer gırtlak kanseri boynunuzun derin bölümlerine yayılırsa, doktorunuz kanser hücresi içerip içermediğini görmek için lenf düğümlerinin bir kısmını veya tamamını çıkarmak için ameliyat önerebilir.

Ameliyat kanama ve enfeksiyon riski taşımaktadır. Konuşma veya yutma güçlüğü gibi diğer olası komplikasyonlar, alındığınız ameliyata bağlı olacaktır.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçları kullanır. Kemoterapi sıklıkla gırtlak kanserlerinin tedavisinde radyasyon tedavisi ile birlikte kullanılır. Belirli kemoterapi ilaçları kanser hücrelerini radyasyon tedavisine daha duyarlı hale getirir. Ancak kemoterapi ve radyasyon terapisinin birleştirilmesi her iki tedavinin yan etkilerini artırır. Yaşamanız muhtemel olan yan etkileri ve kombine tedavilerin bu etkilere ağır basacak yararlar sağlayıp sağlayamayacağını doktorunuzla görüşün.

Hedefe yönelik ilaç tedavisi

Hedefe yönelik ilaçlar, kanser hücrelerinde hücrelerin büyümesini hızlandıran belirli kusurlardan yararlanarak gırtlak kanserini tedavi ederler.

Cetuximab (Erbitux), belirli durumlarda gırtlak kanserini tedavi etmek için onaylanmış bir hedefe yönelik tedavidir. Cetuximab, birçok sağlıklı hücrede bulunmakla birlikte gırtlak kanseri hücrelerinin belirli türlerinde daha yaygın olan bir proteinin etkilerini durdurur.

Diğer hedefe yönelik ilaçlar klinik çalışmalarda araştırılmaktadır. Hedefe yönelik ilaçlar kemoterapi veya radyasyon terapisi ile birlikte kullanılabilirler.

Tedavi sonrası rehabilitasyon

Gırtlak kanserinin tedavisi genellikle yutma, katı yiyecekleri yeme ve konuşma becerisini yeniden kazanmak için uzmanlarla çalışmayı gerektiren komplikasyonlara neden olur. Doktorunuz, gırtlak kanseri tedavisi sırasında ve sonrasında aşağıdaki konularda yardım almanızı isteyebilir:

• Yeme güçlükleri
• Yutma güçlükleri
• Boynunuzda sertlik ve ağrı
• Konuşma problemleri

Doktorunuz tedavilerinizin olası yan etkilerini ve komplikasyonlarını sizinle konuşabilir.